Περί ποδηλάτων, ηλεκτρικών σκούτερ και micromobility
Γιατί να αποδεχόμαστε πως φταίει το θύμα και όχι ο θύτης; Γιατί πρέπει να προσέχουν οι αστικοί ποδηλάτες και όχι οι οδηγοί αυτοκινήτου; Πόσο επικίνδυνο μπορεί να είναι ένα όχημα 15 κιλών όταν τα βάζει με έναν γίγαντα 1.5 τόνου;
Αρκετές συζητήσεις παρακολουθώ για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του ποδηλάτου – κυρίως τις υποχρεώσεις δηλαδή, γιατί στις περισσότερες ελληνικές πόλεις και ιδιαιτέρως στην Αθήνα, το ποδήλατο δικαιώματα δεν έχει.
Συζητήσεις, επιχειρήματα, μομφές που θεωρούν ως αυτονόητο πως ο χρήστης ποδηλάτου είναι ένας αργός οδηγός αυτοκινήτου και στην καλύτερη περίπτωση αργός οδηγός μοτοσυκλέτας!
Και μετά αρκεί μια βόλτα στην Καρδίτσα, την Καλαμάτα ή τα Τρίκαλα για να αντιληφθείς πόσο απολαυστικό είναι να κυκλοφορείς με ποδήλατο φορώντας απλώς τα ρούχα σου, στέλνοντας μηνύματα ή μιλώντας με τους φίλους σου. Ή ακόμα και μεταφέροντας τον φίλο σου στο τιμόνι ή τη σέλα. Επειδή απλώς μπορείς!
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με μια περιγραφή του ρόλου του ποδηλάτου στο δρόμο: Ο χρήστης ποδηλάτου είναι ένας εφευρετικός και πιο ευέλικτος πεζός που δικαιωματικά διεκδικεί τον δημόσιο χώρο που αυθαίρετα του αφαιρέθηκε, κάτω από έναν – όπως αποδείχτηκε – εντελώς λανθασμένο σχεδιασμό των κυκλοφοριακών συνθηκών στις πόλεις για να αποδοθεί σχεδόν αποκλειστικά στο αυτοκίνητο.
Ως τέτοιος λοιπόν, ως ένας νόμιμος, ηθικά και νομικά χρήστης του δημόσιου χώρου που τον ονομάζουμε “δρόμο”, έχει δικαίωμα να κυκλοφορεί με ασφάλεια. Και ασφάλεια δεν είναι να φοράει φωσφοριζέ ρούχα – εκτός αν του πάνε και τον φωτίζουν στο πρόσωπο – κράνος, προστατευτικά και να δίνει προτεραιότητα στους πάντες: στους πεζούς γιατί είναι πιο αδύναμοι και στα αυτοκίνητα επειδή είναι πιο δυνατά. Ούτε να είναι υποχρεωμένος να κυκλοφορεί σε μια γραμμή μισού μέτρου, στην άκρη του δρόμου – ένας ένας – σαν ο πιο ενοχλητικός χρήστης του δρόμου, νιώθοντας υποχρέωση σε όσους δεν τον… πατάνε. Ασφάλεια είναι να κινείται στο χώρο του, σε σαφώς διαχωρισμένες υποδομές ή, όπου αυτό δεν είναι εφικτό, με γενναία μείωση των ορίων ταχύτητας και αυστηρή αστυνόμευση των οδηγών μηχανοκίνητων οχημάτων ώστε να τα τηρούν.
Τα υπόλοιπα είναι… εκ του πονηρού ή απλώς λόγω αδιαφορίας.
Φωτό: Marek Rucinski / unsplash.com
Στην εποχή των σκούτερ και των ΕΠΗΟ
Τα ΕΠΗΟ (ελαφριά, προσωπικά ηλεκτρικά οχήματα) δεν τα πολυσυμπαθώ – γιατί προτείνουν έναν εντελώς “τεμπέλικο” τρόπο μετακίνησης, αλλά είμαι ο τελευταίος που δεν θα ήθελε να βρουν τη θέση τους στο δημόσιο χώρο. Διότι υπάρχουν πολλοί που τα προτιμούν και τα χρησιμοποιούν. Και όποιος χρησιμοποιεί για να μετακινείται κάτι που ζυγίζει 10 κιλά αντί για 1000 – είναι φίλος. Μέσα σε μερικούς μήνες από την εμφάνισή του, σε παγκόσμιο επίπεδο, προκλήθηκε πανικός! “Καλά, πώς θα κινείται αυτό στο δρόμο; Πού πάει με τέτοια ροδάκια; Θα γίνουν ατυχήματα! Θα σκοτωθεί κόσμος!” Αυτά ήταν τα κλασικά σχόλια πολιτών που κινούνται με 100 χιλιόμετρα στην Κηφισίας (και πιστεύουν πως θα σταματήσουν αν πατήσουν φρένο) και το θεωρούν λογικό, αφού βιάζονται…
Και η ΕΕ, αποφάσισε να λύσει το τεράστιο αυτό πρόβλημα – ήταν εξαιρετικά επείγον. Και η προσπάθεια ρύθμισης της θέσης των ΕΠΗΟ στο δρόμο, είναι απλώς μια απόδειξη του γιατί οι πόλεις μας βρίσκονται σε αυτό το χάλι! Για να αναγνωρίζει λοιπόν ο ΚΟΚ, σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, αυτά τα οχήματα πρέπει να διαθέτουν μέγιστη ταχύτητα 25 χιλιόμετρα την ώρα. Ακούγεται λογικό γιατί, με πόσο να πάει ένα πατίνι με 10 ίντσες τροχους…
Αν λοιπόν δεν διαθέτουν αυτή τη μέγιστη ταχύτητα, δεν δικαιούνται να κυκλοφορούν στο δρόμο. Επειδή είναι επικίνδυνα – για εκείνον που τα χρησιμοποιεί και τους υπόλοιπους. Τόσο απλά. Μάλιστα. Όμως ένα αυτοκίνητο ενάμιση τόνου με τελική 200+ ή μια μοτοσυκλέτα με 250+, όταν το μέγιστο όριο σε δρόμους είναι 130, είναι ασφαλές να κυκλοφορούν! Και οι εταιρείες επιτρέπεται να διαφημίζουν το “πάρτο, πάει με 200”, όταν το τσιγάρο σκοτώνει. Μα πού να πάω με 200; Στο δρόμο; Και πώς θα σταματήσω αν χρειαστεί; Επάνω στο προπορευόμενο όχημα ή σε κάποιον τοίχο είναι η απάντηση.
Εδώ όμως δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Δεν χρειάζεται καμία ρύθμιση για την παραγωγή οχημάτων που πηγαίνουν περίπου 100% πιο γρήγορα από το μέγιστο όριο ταχύτητας. Και μπορεί να το αγοράσει και ο 20άρης και ο 80άρης. Και όποιον πάρει ο χάρος! Και παίρνει πολλούς ο χάρος καθημερινά. Και τώρα είμαστε περήφανοι για τα μέτρα που λαμβάνουμε σε επίπεδο ΕΕ για την μικροκινητικότητα και καλά κάνουμε, επειδή χρειάζονται.
Το αυτοκίνητο προφανώς δεν είναι ο «εχθρός» εδώ. Το αυτοκίνητο είναι μια θαυμάσια εφεύρεση που λύνει προβλήματα, προκαλεί άλλα τόσα, αποτελεί πηγή απόλαυσης και συνεισφέρει στην οικονομία με πολλά κράτη να στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό σε αυτό. Και προφανώς δεν είναι το αυτοκίνητο το πρόβλημα.
Το πρόβλημα είναι πως ο πληθυσμός στις πόλεις έχει αυξηθεί τόσο πολύ ώστε δεν μπορεί να μονοπωλεί τον δημόσιο χώρο επειδή του δίνεται αυτή η ευκαιρία λόγω κεκτημένης ταχύτητας. Ούτε μπορεί να αποτελεί δικαιολογία η «χαρά της οδήγησης» και η «γοητεία της ταχύτητας» για να σκοτωνόμαστε μεταξύ μας. Σίγουρα δεν είχε αυτό στο μυαλό του ο εφευρέτης του.
Άρα, μήπως ήρθε η ώρα να βάλουμε τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση; Να αποδώσουμε τις ευθύνες εκεί που πρέπει και να να επανεξετάσουμε τα θέματα της οδικής ασφάλειας τα οποία έχουν να κάνουν κυρίως με τις υψηλές ταχύτητες, την ποιότητα των δρόμων και τις υποδομές. Και σίγουρα όχι με το αν θα φοράει ο μέσος Καρδιτσιώτης κράνος όταν πηγαίνει για ψώνια!
Γιατί το σημαντικό δεν είναι να λέμε στους πιο ευαίσθητους – αλλά τόσο θετικούς για τις πόλεις και το περιβάλλον – χρήστες του δρόμου να προσέχουν για να “μην τους σκοτώσουν” αλλά να μην δίνουμε σε κανέναν τη δυνατότητα να τους σκοτώσει επειδή… τσίμπησε το γκάζι λίγο παραπάνω βρε αδερφέ.
