Κάθε πρόβλημα μπορεί να είναι και μια ευκαιρία. Αρκεί να το θέλεις να την δεις!
Από τον Σπύρο Παπαγεωργίου
Κάπως έτσι σκέφτηκε και η δήμαρχος του Παρισιού Anne Hidalgo και ανακοίνωσε τη δημιουργία 650 χιλιομέτρων προσωρινών και μόνιμων λωρίδων ποδηλάτου σε όλη την πόλη.
Είναι μάλιστα τόσο άμεσος ο σχεδιασμός, που τα πρώτα χιλιόμετρα θα παραδοθούν στους πολίτες πριν τις 11 Μαΐου – την ημερομηνία δηλαδή που η Γαλλική πρωτεύουσα θα ξεκινήσει να χαλαρώνει το lockdown.
Και φυσικά επειδή “δωρεάν” δεν γίνεται τίποτα, ο προϋπολογισμός γι’ αυτό το project είναι ύψους 300 εκ. ευρώ και έχει ήδη ενταχθεί στο πρότζεκτ “Plan Velo” της δημάρχου του Παρισιού, σύμφωνα με το οποίο, στόχος είναι να έχουν γίνει, ως το 2024, όλοι οι δρόμοι της πόλης φιλικοί στο ποδήλατο.
Και δεν είναι μόνο το Παρίσι…
Οι αποφάσεις της Anne Hidalgo για το Παρίσι ακολουθούν μια παγκόσμια τάση που ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της κρίσης του Κορωνοϊού. Πολλές Ευρωπαϊκές πόλεις αλλά και μεγάλες πόλεις των ΗΠΑ και της Λατινικής Αμερικής, αποφάσισαν να “αξιοποιήσουν” την απότομη αύξηση της χρήσης του ποδηλάτου – προφανώς εξαιτίας της μείωσης κυκλοφορίας των αυτοκινήτων από τη μια και της ανάγκης για εναλλακτικές λύσεις στα ΜΜΜ από την άλλη – και να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία, αρχικά, προσωρινών υποδομών για το ποδήλατο.
Το Βερολίνο μάλιστα ήταν από τις πόλεις εκείνες που εξέδωσαν κι ένα manual για το πώς οι αρχές θα μετέτρεπαν μεγάλο μέρος των δρόμων της πόλης σε ποδηλατολωρίδες.
Με βάση αυτή την τάση, μέσα σε μια βραδιά δημιουργήθηκαν εκατοντάδες χιλιόμετρα ποδηλατοδρόμων, με την τοποθέτηση διαχωριστικών ή απλής διαγράμμισης και φυσικά της κατάλληλης σήμανσης.
Στη Γερμανία, πολιτεία και τοπική αυτοδιοίκηση προτείνουν στους πολίτες να χρησιμοποιούν ποδήλατο με τον ίδιο τον Υπουργό Υγείας Jens Spahn να προτείνει την ποδηλασία ως τον ασφαλέστερο τρόπο μετακίνησης στις πόλεις.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός πως ο ίδιος ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει την ποδηλασία και το περπάτημα ως ιδανικούς τρόπους διατήρησης της καλής φυσικής κατάστασης.
Αντίστοιχες πρωτοβουλίες έχουμε δει στο Βανκούβερ, το Ντένβερ, το Μέξικο Σίτι και την Μπογκοτά αλλά και τη Βιέννη ή το Βουκουρέστι.
Αρκούν οι προσωρινοί ποδηλατόδρομοι;
Ενώ οι νέες αυτές εξελίξεις έχουν τύχει ευρείας αποδοχής τόσο από το λόμπινγκ του ποδηλάτου όσο και από τους πολίτες, πολλοί είναι εκείνοι που ανησυχούν πως μια απλή διαγράμμιση ή ένα σήμα δεν είναι αρκετά για να προστατεύσουν επαρκώς του χρήστες ποδηλάτου από τα αυτοκίνητα.
Είναι προφανές πως απαιτούνται πιο μόνιμες και ολοκληρωμένες υποδομές για το ποδήλατο οι οποίες όμως αναμφίβολα θα μπορούσαν να βασιστούν στην επιτυχία των προσωρινών μέτρων.
Ανοιχτοί δρόμοι στο Μιλάνο – Strade Aperte
Το πλάνο του Μιλάνο προβλέπει την αναδιανομή 35 χιλιομέτρων δρόμου από το αυτοκίνητο στο ποδήλατο, στο κέντρο της πόλης, με τη χρήση προσωρινών λωρίδων, επέκτασης πεζοδρομίων, πεζοδρόμων μικτής χρήσης από ποδήλατα και πεζούς αλλά και δρόμους με όριο ταχύτητας τα 30 χλμ/ώρα και μικτή χρήση από ποδήλατα και αυτοκίνητα.
Η αντιμετώπιση της Ελλάδας
Στην Ελλάδα είναι γεγονός πως τα καταφέραμε πολύ καλά στην αντιμετώπιση αυτής της κρίσης. Η αντίδραση πολιτείας ήταν άμεση και εξαιρετικά επιτυχημένη και η συνεργασία των πολιτών – παρά τις όποιες γκρίνιες – ίσως μοναδική για τα ελληνικά δεδομένα.
Είδαμε μάλιστα και χιλιάδες πολίτες – ειδικά στις μεγάλες πόλεις – να βγαίνουν με τα ποδήλατά τους στους δρόμους καθημερινά, μικρούς, μεγάλους και οικογένειες με παιδιά, ενώ οι πωλήσεις ποδηλάτων έχουν ξεπεράσει κάθε προσδοκία και τα αποθέματα ποδηλάτων στην χώρα τείνουν να… εξαντληθούν, αν συνεχιστεί η ζήτηση και στους επόμενους μήνες! Κι αυτό επειδή, ο αριθμός ποδηλάτων που πωλούνται καθημερινά είναι “εξωφρενικός” και ξεπερνά κατά πολύ το μέσο όρο ακόμα και της καλύτερης εμπορικά χρονιάς μέχρι σήμερα.
Όμως η ευκαιρία της πολιτείας να εκμεταλλευτεί αυτή την ξαφνική τάση και ουσιαστικά την αποδοχή του μέσου από τους πολίτες, κινδυνεύει να πάει χαμένη, καθώς κανένα μέτρο αντίστοιχο εκείνων των Ευρωπαϊκών πόλεων δεν έχει ανακοινωθεί.
Και φοβάμαι πως δεν βρίσκεται καν στις σκέψεις των αρμόδιων υπουργών.
Μάλιστα, σε μια ομολογουμένως άτυχη στιγμή, δόθηκε η παρότρυνση στους πολίτες να χρησιμοποιούν τα αυτοκίνητά τους συνεχώς και μάλιστα η ίδια η κυβέρνηση υποσχέθηκε πως θα διευκολύνει τους πολίτες σε αυτό με μέτρα όπως η αναστολή του δακτυλίου ή η απελευθέρωση χώρων για πάρκινγκ.
Θα ήθελα να πιστεύω πως ήταν απλώς μια άτυχη στιγμή. Αποτέλεσμα της κούρασης και των απαιτήσεων των ημερών και πως γρήγορα, μια κυβέρνηση που έχει δείξει τόσο καλά αντανακλαστικά στην αντιμετώπιση μεγάλων κρίσεων, να δει αυτό που συμβαίνει τώρα – δηλαδή την απόλυτη αποδοχή του ποδηλάτου από τους πολίτες – ως μοναδική ευκαιρία για να λυθεί μια θλιβερή πρωτιά της χώρας μας: να είναι δηλαδή η Αθήνα – η πρωτεύουσα της χώρας – η τελευταία Ευρωπαϊκή πρωτεύουσα χωρίς ποδηλατοδρόμους. Έστω και προσωρινούς!
Κι αυτό είναι κάτι που αφορά, εκτός από τα συναρμόδια Υπουργεία, και τον Δήμαρχο της Αθήνας και τον Περιφερειάρχη Αττικής, καθώς και οι δύο έχουν δείξει ευαισθησία σε θέματα ποδηλάτου και βιώσιμης κινητικότητας.