Η Έλενα Πεταλωτή κάνει ποδήλατο στη Θεσσαλονίκη και είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη σε θέματα περιβάλλοντος, αστικής κινητικότητας, βιώσιμης ανάπτυξης και οδικής ασφάλειας.
Είναι Πρόεδρος του Ποδηλατικού Αθλητικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης (Π.Α.Σ.Θ.) και ιδιαίτερα ενεργή όσον αφορά δράσεις προώθησης της ποδηλατοκίνησης. Ποδηλατεί συχνά, τόσο σε αστικό όσο και σε εξωαστικό περιβάλλον, πράγμα που της επιτρέπει να γνωρίζει βιωματικά τα θέματα που χρήζουν βελτίωσης κατά τη χρήση του δρόμου από ευάλωτους χρήστες.
Θυμάσαι πότε ήταν η πρώτη φορά που έκανες ποδήλατο;
Όχι, δυστυχώς, δεν θυμάμαι τόooσο παλιά😊. Πρεπει να ήταν γύρω στην τρίτη δημοτικού.
Θυμάσαι το πρώτο σου ποδήλατο και την αφορμή που το απέκτησες;
Το ποδήλατο δεν το θυμάμαι, αλλά η αφορμή ήταν πάντα το παιχνίδι, μου το πήραν οι γονείς για να μάθω ποδήλατο.
Έχεις κάποια δυνατή ποδηλατική ανάμνηση από τα παιδικά σου χρόνια;
Ναι, πολύ δυνατή και άσχημη δυστυχώς. Ήταν η εποχή που βγαίναμε στη γειτονιά για παιχνίδι, χωρίς κινητά φυσικά και γυρνούσαμε μόλις νύχτωνε. Θυμάμαι κατεβαίναμε με τη φίλη μου με τα ποδήλατα, έναν δρόμο, στην Επτάλοφο τότε, δυτικές συνοικίες, ο οποίος διέσχιζε άλλα τουλάχιστον 4 με 5 στενά δρομάκια και εννοείται δεν σταματούσαμε να ελέγξουμε για αυτοκίνητο. Κυνηγούσα τη φίλη μου, ήταν πιο γρήγορη, βγήκε σε κεντρικό, και τη χτύπησε αυτοκίνητο μπροστά μου. Έμεινα σύξιλη, ευτυχώς ο άνθρωπος ευγενέστατος, κατέβηκε, αναίσθητη η φίλη μου, την πηρε αγκαλια και την εβαλε στο αυτοκίνητο, εγώ παγωμένη απ το φόβο, με επιασε απ τους ώμους, με κοιταξε στα μάτια, για να συνέλθω και μου έδωσε οδηγίες « Πήγαινε στη μαμά της και πες οτι την πηγαίνω στο Αχεπα, θα γίνει καλά , μην κλαις». Αυτά, νομίζω ότι μόλις ανακάλυψα από πού απορρέει αυτή η εμμονή μου με την οδική ασφάλεια και τους ευάλωτους χρήστες, χαχα😊
Σήμερα πια, τι κάνεις συνήθως με το ποδήλατο;
Το χρησιμοποιώ σχεδόν πάντα για μετακίνηση στο κέντρο, δεν παίρνω αυτοκίνητο ή ακόμα κι αν πάρω θα είναι για λίγο, μέχρι την είσοδο της πόλης (διότι μένω σε προάστιο), και μετά θα συνεχίσω με το ποδήλατο.
Έπειτα το χρησιμοποιώ αρκετά για άθληση, προπόνηση δηλαδή, έχω ποδήλατο δρόμου και κινούμαι σε αγροτικούς δρόμους κυρίως για να απολαύσω τη φύση, να αποσυμπιεστώ από την κούραση της εβδομάδας και να διατηρήσω καλή φυσική κατάσταση.
Με τι ασχολείσαι; (εργασία, σπουδές κλπ)
Σπούδασα αρχικά Γεωλογία, έκανα δύο μεταπτυχιακά στο Πολυτεχνείο, ένα λίγα χρόνια μετά την αποφοίτησή μου, και το δεύτερο πριν από τέσσερα χρόνια, σχετικό με τον Χωρικό Σχεδιασμό και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, διάφορα σεμινάρια Project Management, γενικότερα είμαι λίγο… ακάθιστη, αναζητώ συνεχώς νέες δεξιότητες, γνώσεις και εμπειρίες, πιστεύω ότι η δια βίου μάθηση είναι αναπόσπαστη της προσωπικής, αλλά και κοινωνικής ανάπτυξης.
Έχω εργασθεί για 22 χρόνια στον τομέα των μεταφορών, στην εταιρεία «Εγνατία Οδός ΑΕ» με κύρια καθήκοντα αυτά του επιβλέποντα συμβάσεων έργων και μελετών. Αποσπάστηκα ως Εθνική Εμπειρογνώμονας για μικρό χρονικό διάστημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στη Γενική Διεύθυνση Κινητικότητας και Μεταφορών (DG MOVE), στο τμήμα της Οδικής Ασφάλειας.
Πρόσφατα η επαγγελματική μου δραστηριότητα στράφηκε στον χώρο της κατασκευής και εργάζομαι στην Καναδέζικη εταιρεία Fluor, ως Διευθύντρια Συμβάσεων Έργων στο μεταλείο Σκουριές στη Χαλκιδική.
Δυστυχώς η τωρινή δουλειά μου δεν μου αφήνει πολύ χρόνο για ποδήλατο, αλλά το προσπαθώ όσο μπορώ, καθώς αποτελεί ανάγκη πλέον και όχι απλά επιθυμία, όπως και για τους περισσότερους ποδηλάτες φυσικά. Το μυαλό το αναζητά, όχι μόνο το σώμα.
Έχεις κάποια αγαπημένη διαδρομή;
Ναι, φυσικά, εξωαστικές εδώ στα προάστια, είναι 2 αγαπημένες, αναλόγως την κούραση και τον διαθέσιμο χρόνο, η μία είναι στο Μονοπήγαδο και η άλλη στο Λιβάδι, με λίγα περισσότερα υψομετρικά.
Περίπου πόσα χιλιόμετρα κάνεις το μήνα;
Τώρα πια, όχι όσα θα ήθελα, προσπαθώ γύρω στα 300.
Τί ποδήλατο ή τι ποδήλατα έχεις;
Δύο χρησιμοποιώ κατά βάση, ένα για την πόλη κι ένα για τις ποδηλατικές εξορμήσεις εκτός πόλης.
Πού το παρκάρεις – όταν είσαι σπίτι και πού όταν βγαίνεις έξω;
Όταν είμαι σπίτι, τα βάζω μέσα και στο μπαλκόνι. Οταν βγαίνω έξω, θέλω να είναι κάπου που θα το βλέπω, είτε μέσα στον χώρο που επισκέπτομαι εάν επιτρέπεται, (π.χ. κομμωτήριο, γιατρός, διάφορες υπηρεσίες, κ.λπ) είτε έξω στο πεζοδρόμιο, αλλά πολύ κοντά και κλειδωμένο φυσικά.
Ποια θα έλεγες πως είναι τα τρία σημαντικότερα προβλήματα που ίσως αντιμετωπίζει κάποιος που κάνει ποδήλατο στην πόλη σου;
Ασφάλεια, έλλειψη υποδομών και δυστυχώς ακόμα έλλειψη οδηγικής παιδείας και σεβασμού στον δρόμο, τόσο από οδηγούς μηχανοκίνητων όσο και από ποδηλάτες.
Και γιατί θα πρότεινες σε κάποιον να μετακινείται με ποδήλατο; Ποια είναι τα επιχειρήματά σου υπέρ της χρήσης του ποδηλάτου στην πόλη;
Από πού να ξεκινήσω δεν ξέρω, καλή φυσική κατάσταση, υγεία, καθαρότερο περιβάλλον, λιγότερος θόρυβος στην πόλη, κοινωνικοποίηση, μικρότερο αποτύπωμα άνθρακα, αξιόπιστος χρόνος μετακίνησης, καθώς είναι πάντα ίδιος για τον καθημερινά μετακινούμενο. Γενικότερα το ποδήλατο αποτελεί ένα εργαλείο αστικής κινητικότητας που συνεισφέρει σε πιο ανθρώπινες πόλεις.
Αδυνατώ να κατανοήσω γιατί όλος ο κόσμος, που μένει και κινείται στο κέντρο, δεν έχει ένα ποδήλατο. Ή μάλλον ξέρω, είναι κυρίως το θέμα ασφάλειας, αλλά, εάν κάποιος που διστάζει, βρει έναν τρόπο να κάνει την αρχή,
να βγει με ποδήλατο πρώτα με παρέα ίσως, μετά να δοκιμάσει μία μικρή αποσταση, γύρω απο το σπιτι του ας πούμε, μετά σιγά σιγα θα παει σε μία οικεία προκαθορισμένη διαδρομή. Κάπως έτσι ξεκινήσαμε όλοι, με μικρά βήματα.
Θεωρείς τους οδηγούς των μηχανοκίνητων οχημάτων φιλικούς στο ποδήλατο;
Η αλήθεια είναι ότι η συμπεριφορά των οδηγών μηχανοκίνητων είναι πολύ διαφορετική, δεν εμφανίζει κάποια ομοιομορφία. Υπάρχουν ακόμα δυστυχώς οι, για μένα ανίδεοι οδηγοί, που δεν ξέρουν τον ΚΟΚ και θεωρούν ότι η θέση του ποδηλάτου είναι μονο στον ποδηλατόδρομο και αυτοί ως οδηγοί είναι αρκετά επιθετικοί, αλλά υπάρχουν και αυτοί που σέβονται τον ποδηλάτη, του δίνουν τον απαραίτητο χώρο στο δρόμο και τον κάνουν να αισθάνεται ασφαλής δίπλα τους. Ευτυχώς το ποσοστό των τελευταίων αυξάνεται συνεχώς.
Επιλέγεις συνήθως κεντρικούς δρόμους ή δευτερεύοντες;
Και πάλι εξαρτάται, από την ώρα της ημέρας που θα κινουμαι στο κέντρο. Ο άτυπος κανόνας λέει να κινείσαι απο δευτερεύοντες άξονες, για να αποφεύγεις την κίνηση, αλλά αυτό αυξάνει το φαινομενικό αίσθημα ασφάλειας που έχεις, χαλαρώνεις δηλαδή, και δεν δίνεις την απαραίτητη προσοχή. Επίσης, ο οδηγός μηχανοκίνητου δεν θα περιμένει να δει ποδηλάτη σε στενό δρόμο. Έπειτα, στον μικρού εύρους δρόμο, αναγκαστικά κινείσαι στο μέσο αυτού και καταλαμβάνεις χώρο αυτοκινήτου. Τελος είναι και η ώρα της ημέρας, όταν ποδηλατώ βράδυ, πηγαίνω πάντα από κύριους άξονες, όπου έχει πιο πολύ φωτισμό, παρόλο που πάντα φοράω ανακλαστικό γιλέκο κι έχω φωτάκια εννοείται.
Χρησιμοποιείς κάποια εφαρμογή για να σχεδιάζεις τις διαδρομές σου;
Τώρα όχι πια, με τα χρόνια έχω εξοικειωθεί με τις κλασικές διαδρομές που κάνω. Προβληματιζόμουν πώς θα πάω κατευθειαν στο κέντρο με το ποδηλατο από το σπίτι μου που είναι στην περιοχή Θέρμης, χωρίς να βγω στη Μουδανίων προφανώς, βρήκα μερικές εναλλακτικές και αυτές ακολουθώ.
Εφαρμογή για σχεδιασμό θα χρησιμοποιήσω μόνο όταν είναι καινούρια η διαδρομή, οπότε και κρίνεται τελείως απαραίτητη για όλους. Είναι πολύ πιο καθησυχαστικό, ασφαλές και σου δίνει αυτοπεποίθηση στο δρόμο, όταν ξέρεις πού θέλεις να πας. Ακριβώς όπως και στο αυτοκίνητο, κινείται κανείς χωρίς χάρτη πια; Δεν πας πουθενα χωρίς αυτόν.
Προσοχή όμως, για το ποδήλατο, δεν χρησιμοποιούμε google maps, διότι θα μας δώσει διαδρομές για αυτοκίνητο, υπάρχουν άλλες εφαρμογές αποκλειστικά για ποδήλατο.
Για παράδειγμα, για τις εξωαστικές ποδηλατοβόλτες μας, εμείς οι ποδηλάτες χρησιμοποιούμε πολύ το strava και το komoot, ενώ για το αστικό περιβάλλον, η εφαρμογή Bike Citizens φαίνεται να είναι μια πολύ καλή επιλογή.
Είναι σχεδιασμένη ειδικά για την ποδηλασία στην πόλη και προσφέρει και χάρτες εκτός σύνδεσης. Τελος, προτείνω οπωσδήποτε μια βάση για το κινητό στο ποδήλατο, εάν κάποιος χρησιμοποεί το κινητό για χάρτη, δεν περισσεύει χέρι να βαζουμε και να βγαζουμε στην τσέπη το κινητό, τα χρειαζόμαστε και τα δύο στο τιμόνι😊
Βγαίνεις για ποδήλατο με παρέα;
Ναι, αρκετά συχνά, κυρίως εκτός πόλης βέβαια, στην πόλη δεν έχω αυτό το περιθώριο, καθώς εκεί ποδηλατώ μόνο για μετακίνηση. Εξάλλου στο αστικό περιβάλλον δεν είναι εύκολα εφικτή η ποδηλατική «κοινωνικοποίηση», αφού δεν έχεις την πολυτέλεια να κινηθείς δίπλα δίπλα με τον συμποδηλάτη σου και να μιλάτε ποδηλατώντας. Ενώ σε αγροτικούς δρόμους, με ήπια ή ακόμα και σχεδόν καθόλου κίνηση, η ποδηλασία σε γκρουπ επιβάλλεται θα έλεγα, γίνονται ευκολοτερα τα υψομετρικά, βγαίνει πιο ομαλά η διαδρομή, που συνήθως είναι μεγάλη, ή «κλέβεις» στο τρενάκι, βάζοντας τους καλούς μπροστά και εσύ στη μέση😊
Χρησιμοποιείς ποδήλατο στις διακοπές σου;
Ναι, σχεδόν πάντα. Εάν είναι οδικό το ταξίδι, θα πάρω το δικό μου, διαφορετικά, όποιον προορισμό και να επισκεφτώ, θα έχω ψάξει, από τον σχεδιασμό ακόμα των διακοπών, τα καταστηματα ενοικιαζόμενων ποδηλάτων για να έχω μια εικονα, τιμών, κρατήσεων κλπ.
Υπάρχει κάποιο ταξίδι που ονειρεύεσαι να κάνεις με το ποδήλατο;
Ναι, υπάρχει, στην οροσειρά των Πυρηναίων, το φυσικό τείχος δηλαδή της Ιβηρικής χερσονήσου από την υπόλοιπη Ευρώπη, που εκτείνεται από τη Μεσόγειο έως τον Ατλαντικό ωκεανό. Έχει καταπληκτικά μονοπάτια, ορεινής ποδηλασίας βέβαια, είναι ενα κομματι που δεν έχω δοκιμάσει ακόμα, γι αυτο και με εξιτάρει να το ανακαλύψω.
Ποια είναι η πρώτη λέξη που σου έρχεται στο μυαλό όταν κάποιος σου πει «ποδήλατο»;
Μόνο μία; Θα διαλέξω την ελευθερία. Όπως λέμε εμείς οι ποδηλάτες, «η αλυσίδα του ποδηλάτου είναι η μόνη αλυσίδα που σε απελευθερώνει»
© Copyright Cities for Cycling 2023, All Rights Reserved